شرحی بر عبارت «یا اخت هارون» در قرآن

شرحی بر عبارت «یا اخت هارون»

احمد شمّاع زاده

برخی از نوکیشان و نوکشیشان بر این عبارت قرآنی خرده گرفته‌ و قرآن را متهم به نادرست بودن خوانده و تصور کرده‌اند که با این خرده گیری بتوانند کل قرآن کریم را به زیر سؤال ببرند؛ و این خرده گیری موجب شد تا نگارنده به نکته‌ای پی ببرم که تاکنون کس به آن دست نیافته است (با توجه به جست‌و‌جویی که در نت داشتم.)؛ و آن حقیقتی تاریخی است که قرآن کریم آن را بیان کرده ولی مسیحیان که در این زمینه ذینفع نیز هستند، از آن آگاهی ندارند؛ که در پایان بحث به آن خواهم پرداخت.

یکی دو سال پیش به گونه‌ای اتفاقی ویدئویی را تماشا میکردم که یک نوکیش ایرانی که کشیش هم شده است، میگفت:

قرآن میگوید «یا اخت هارون…» و حضرت مریم مقدس را خواهر هارون میخواند که دوران زندگانی آن دو، چند صد سال با یکدیگر اختلاف دارد؛ و بدین ترتیب معلوم می‌شود که قرآن به چنین مسائلی آگاهی ندارد و این نکته با آسمانی بودن این کتاب منافات دارد!!

امروز با گشتی که در نت زدم، متوجه دو نکته شدم:

اول اینکه این قضیه از زمان حضرت رسول اکرم (ص) مورد بحث و پرسش بوده و حتّا معاندان قرآن زمان پیامبر اکرم هم بر این نکته قرآنی ایراد میگرفته اند و آن کشیش، یکی از خرده گیریهای کهنه پدران کلیسا را تکرار میکرده است!

دوم اینکه عرب و عجم مسلمان، در نوشته ها و ویدئوهای موجود و با بحثهای فراوان، هیچیک نتوانسته اند به خوبی استدلال کنند که اصل قضیه چیست! و من نتیجه گرفتم که مسلمانان قرآن را نمیخوانند و گرنه به معنای آیه و رمز نهفته در آن، پیش از من پی میبردند. تنها، برخی به دلیل حدیثی از رسول اکرم، عنوان کرده‌اند که منظور از هارون در این آیه، همان برادر حضرت موسی است.

و اما قضیه چیست؟

انس گرفتن با قرآن این بهره را به تو میرساند که با کلّیّت قرآن بیشتر آشنا شوی. مانند دوستی که همیشه با او هستی و مأنوس اویی و به همه ویژگیهای روحی، روانی، جسمی و ظاهری‌اش آگاهی.

قرآن کریم این عبارت را در مورد رسولانی بسیار و درباره مخالفان با جهاد در زمان حضرت رسول اکرم، در همان راستایی به کار برده که برای حضرت مریم نیز به کار برده است و هیچکس هم در آنهمه آیات، پرسشی برایش پیش نیامده؛ ولی چون در این آیه برای حضرت مریم که زن بوده، به جای واژه اخو و اخا، واژه اخت به کار رفته، موجب پرسش و تعبیرهای عجیب و غریب شده، که این برخورد دوگانه با آیات الهی، نشانه دوربودن جامعه مسلمانان از معارف قرآن است! در زیر به چرایی این موضوع میپردازم:

خداوند در آیات 106 و124 و 142 و161 سوره الشّعراء، این جمله را به ترتیب برای حضرات نوح، هود، صالح، و لوط به کار برده است:

اذ قال لهم اخوهم … الاتتّقون. (آن هنگام که برادرشان … به آن‌ها گفت: آیا از خداوند پروا نمیکنید؟)

خداوند کریم باز هم در آیات 65 و73 و85 سوره اعراف و آیات 50 و61 و 84 سوره هود، این عبارت را به ترتیب برای حضرات هود، صالح، شعیب، هود، صالح، شعیب!! به کار برده است: و الی… اخاهم … (در نقطه چین اول نام قوم آن‌ها و در نقطه چین دوم نام خود آن‌ها ذکر شده است.)

مضافاً اینکه در آیات 45 سوره نمل و 36 سوره عنکبوت به ترتیب چنین آمده است:

ولقد ارسلنا الی ثمود اخاهم صالحاً - و الی مدین اخاهم شعیباً

در همه این دوازده آیه، آیا منظور از برادرشان، برادر حقیقی آنهاست یا اینکه منظور این است که این رسولان همقوم آن‌ مردمان بوده اند؟

مسلّم است که همه رسولان از قوم خودشان، برای قوم خود برگزیده میشدند و به همین دلیل قرآن کریم عنوان برادر به معنای همقوم را برگزیده است تا بگوید با اینکه از خودشان بود، و مانند برادر به خوبی او را میشناختند، به سخنش گوش فرانمیدادند، چه رسد به اینکه از قوم دیگری برای آنان رسولی میفرستادیم!! و به دلیل این پایداری آشکار بر شرک و کفرشان، آنان را به عذابهای آنچنانی (که شرحش در تورات و قرآن آمده است.) دچار ساختیم.

شگفت انگیزتر آنکه در آیه 13 سوره ق، به جای واژه قوم، واژه اخوان آمده است!:

و اخوان لوط که منظور قوم لوط است.

از سوی دیگر در آیات156 و 168 سوره آل عمران و 11 سوره حشر و 18 سوره احزاب نیز واژه اخوانهم آمده است که باز هم معنای همقومهایشان را میدهد و نه برادران حقیقی، و همه این آیات پیرامون کسانی است که «همقومهایشان» را از شرکت در جهاد منع میکرده اند، نه برادران حقیقی خود را.

نتیجه گیری: در آیه‌ 28 سوره مریم که در آن «یا اخت هارون» آمده، متولیان و مبلّغان دین یهود، که همزمان با حضرت مریم میزیسته اند، با دیدن نوزادی در آغوشش، خطاب به وی میگویند ای که از قوم هارونی! (ای همقوم هارون نبی!) و اصل و نسبت به هارون پاک و معصوم میرسد! تو چرا چنین گناهی را مرتکب شده ای؟!!

حال ببینیم چه حقیقتی در ورای این عبارت قرآنی نهفته بوده که با وجود اینکه یهودیان و مسیحیان در آن سهیم بوده اند، ولی هیچیک از پیروان این ادیان و نیز مسلمانان تاکنون از آن آگاهی نداشته اند، و تنها قرآن کریم بوده است که از این رمز پرده برداری کرده است:

متولّیان و مبلّغان دین یهود در زمان ولادت حضرت مسیح میدانستند که حضرت مریم علیها سلام، اصل و نسبش به هارون میرسیده است!

و این در حالی است که هم مسیحیان و هم مسلمانان تا کنون از این موضوع مهم غافل بوده اند! پدران کلیسا با این عبارت بر علیه قرآن موضعگیری کرده‌اند و در سوی دیگر متولّیان اسلام، در پی چرایی آن گشته اند تا ساحت قرآن را از چنین ایرادی مبرّا سازند!! در حالی که:

قرآن کریم، با این عبارت کوتاه، حقیقتی از حقایق تاریخ پیامبران را آشکار کرده است!

هفدهم تیرماه نودوهشت

ویرایش دوم: بهمن ماه نودونه

احمد شمّاع زاده