بهشت را به بهانه هم میدهند

بهشت را به بهانه هم میدهند

احمد شمّاع زاده

ان‌الله‌اشتری من‌المؤمنین انفسهم و اموالهم بانّ لهم‌الجنّه یقاتلون فی سبیل‌ الله فیقتلون و یقتلون وعدالله حقاً فی‌التوریه والانجیل والقرآن(توبه: 111)

شادروان شهید بهشتی در یکی از سخنرانی‌های خود پس از آغاز جنگ تحمیلی،‌ در شرح این آیه قرآن،‌ تأکیدداشت که:

بهشت را به بها می‌دهند، نه به بهانه.

از سوی دیگر می‌دانیم که ظریفی در سال‌هایی بسیار دور گفته:

بهشت را به بهانه می‌دهند نه به بها.

و گفتار شهید بهشتی پاسخی به این جمله بوده‌است. حقیقت این است که از یک سو از کلام خداوند که در بالا آمد، و از سوی دیگر از رفتار خداوند با بندگانش که در آیات بسیار متوجه آن‌ها میشویم، برمی‌آید که هیچیک از این دو برداشت، به تنهایی درست نیست، بلکه هم این درست است و هم آن؛ زیرا:

در آیه بالا کلام خداوند مشخص است و بر مورد اول صراحت‌دارد. اما روش و منش خداوند نشان می‌دهد، او که منبع رحمت و رحمانیت است، همواره درپی بهانه‌ای است، تا بنده‌اش را ببخشاید و قرین رحمتش‌کند.

گذشته از قرآن، از پیشامدهایی که در طول تاریخ انسان رخ‌داده، و از کلام بسیاری از پیامبران، چه آنها که در قرآن آمده و چه آنها که در انجیل و تورات و دیگر کتاب‌های آسمانی آمده، از همه برمی‌آید که خداوند چنین است.

بویژه آنکه اگر کسی به شهادت دسترسی نیافت،‌ و در طول زندگی خود نیز از خداوند غافل بوده، چه باید بکند تا بهشت نصیبش شود؟ هرکاری بکند،‌ بازهم دربرابر بهشت خداوند قابل نیست. اینجاست که رحمت خداوند چاره‌ساز می‌شود و خداوند به دنبال بهانه‌ای می‌گردد تا بنده‌اش را به بهشت ببرد؛ چگونه؟

مثلاً این‌گونه:

آمده‌است که یکی از جاهل‌های محله‌های تهران که این قشر معمولاً لاابالی و نسبت به انجام امور شرعی بی‌قیدوبند بودند، شبی در کمال ناراحتی و ناامیدی به دلیل مشکلی که برایش پیش‌آمده‌بود، درحالی که گوشتی خریده و به خانه میبرد، در راه به سگی ضعیف و ناتوان، که از بیرمقی در حال مرگ بود، برخوردمیکند؛ دلش به‌ رحم‌آمده و گوشت را جلو آن سگ میاندازد. به خانه میرود‌ و میخوابد.

در رؤیا، یکی از بزرگان را ‌می‌بیند که به او می‌گوید آن گوشتی که به آن سگ دادی به خدا رسیده و مایه نجات تو شده و خداوند تو را بخشیده‌است. یکّه‌ای می‌خورد و از خواب برمی‌خیزد. از آن پس وی توبه‌کرده و در جمع خانواده مؤمنین که خداوند ولیّ آنان است، قرارمی‌گیرد.

چند روز در خانه می‌ماند. پس از ظاهرشدن در میان مردم، آنان می‌بینند که جاهل محل، با آن همه یکّه‌تازی و قدرقدرتی به‌طور‌کلی تغییررویه داده و مؤمن شده‌است!!؛ از او ماجرا را می‌پرسند، و او در پاسخ جمله ای بسیار زیبا، پرمعنا، و ظریفی را بیان می‌کند:

سگی را به سگی بخشیدند.

تاریخ نگارش: 1385

ویرایش دوم 1399

احمد شمّاع‌زاده