جایگاههای ستارگان

جایگاههای ستارگان

احمد شماع زاده

فلا اقسم بمواقع‌النّجوم و انه لقسم لو تعلمون عظیم(واقعه: 75 و 76)

این دو آیه، بسیار محکم و پرصلابتند؛ بویژه بدان گونه که خداوند برای جایگاههای ستارگان سوگند یاد کرده(فلااقسم). همان‌گونه که پیش از این نیز آمد، سوگندهای خداوند بسیار ارزشمند و کارساز و مهمّند.

بی‌شک، خداوند منّان، نکته‌های مهمی را در ضمن آنها به ما یاداوری‌می‌کند. هرچند به‌هیچ‌روی نمی‌توان چنین آیه‌هایی را به‌خوبی ترجمه کرد و مفهوم آنها را به زبانی دیگر برگرداند، ولی برای اینکه کمی با این دو آیه آشناشویم، با کمال درماندگی می‌نویسیم:

پس سوگند به جایگاه‌های ستارگان(و جایگیری آنها نسبت به‌یکدیگر)،‌ و همانا که این سوگند اگر بدانید(که سخت است درک‌کنید) بسیار باشکوه‌وعظمت است.

امروزه جایگاه‌ والای ستارگان در دانش کیهان‌شناسی و نجوم بر کسی پوشیده‌ نیست و خداوند خواسته است با این دو آیه، چنین امر مهمی را به ما گوشزدکند. برای فهم سوگند ‌قرآن به جایگاه‌های ستارگان(فلااقسم بمواقع‌النجوم) کافی‌ است که نوشتة زیر را با دقت بخوانید و بدانید که تنها با پیشرفت دانش بشری است که آیات قرآن‌‌کریم به‌درستی تفسیرمی‌شوند:

«رقابت میان اخترشناسان بالاگرفته‌است. در طول شب، گروههای مختلف در سرمای طاقت‌فرسای بیابان مرتفع شیلی و ارتقاعات خالی از اکسیژن آتشفشان‌های هاوایی بیدارمی‌مانند تا از تصاویر تلسکوپ‌های فضائی هابل و اسپیتزر سردربیاورند و کنفرانس‌های خبری یکدیگر را تحت تأثیر قراردهند».

            «همة این کارها برای جست‌وجوی کوچکترین و کم‌نورترین ذرات آفرینش است که امکان دارد در معمول‌ترین ذرات غباری به دور باغ متنوع ستارگان در گردش باشند. در اینجا در محیط آرام و ملال‌آور کهکشان راه‌ شیری، به دور از فوران‌های مهلک ذرات پرانرژی، انبوه شهابسنگ‌های قاتل و سیاهچاله‌های گرسنه است که ما باید برای یافتن حیات احتمالی و اقامتگاه‌های قابل سکونت، فرصت را مغتنم بشماریم. این مهیج‌ترین و شگفت‌آورترین پدیدة تاریخ علم، یکی از معدود نتایج اخترشناسی است که به فراتر از علم هم سرایت‌می‌کند و دیدگاه ما را دربارة جایگاهمان به عنوان مستأجران این اقامتگاه شگفت‌ ستارگان، تحت تأثیر قرارمی‌دهد».

(شرق: 16/5/84 ـ ترجمة مقالة دنیس اوربای، نیویورک‌تایمز: 19/7/2005)