رانت خواری در قرآن

رانت خواری در قرآن

ولاتأکلوا اموالکم بینکم بالباطل و تدلوا بها الی الحکام لتأکلوا فریقا من اموال الناس بالاثم و انتم تعلمون.( بقره: 188)

ترجمه: و مخورید داراییهایتان را میان خود به بیهودگی و مرسانید آن را به حکام تا بخورید بخشی از داراییهای مردم را به ناحق و(درحالی که) شما آگاهانه انجامش میدهید.

شرح و تفسیر و تفصیل لازم نیست تنها بسنده است تا واژه های کلیدی این آیه را درست و بجا درک کنیم و بفهمیم:

واژه های کلیدی:

بیهودگی

چه چیزی بیهوده و باطل است؟ اگر کسی طبق شرع و حق داراییهایی را به دست آورد و از آنها بهره برداری کند کار باطل و بیهوده ای نکرده است. پس هنگامی این بیهودگی نمایان میشود که چرخه مال اندوزی نادرست و ناحق باشد.

مرسانید

تدلوا به معنای برسانید است. نمیگوید ندهید، میگوید مرسانید. خداوند نکته مهمی را یاداوری کرده، یعنی ممکن است مستقیماً به کسی رشوه ندهید ولی به طریقی به او برسانید.

حکام

چه کسانی مصداق حکام هستند؟ حکام جمع حاکم است و حاکم کسی است که اهرمهایی را در دست و یا بر اموالی تسلط دارد که مال خودش نیست، ولی بدون اجازه و مشورت و خواست او امکان آن نیست که از آنها بهره برداری شود.

بخورید

میگوید شما مرسانید اموالتان را به حاکمان یعنی رشوه ندهید به کسانی که آن اهرمهای مالی و اداری را در دست دارند. بعد میفرماید تا بخورید(یعنی هم حاکمان و هم شما با هم) بخشی از اموال مردم را. خداوند روی نکته مهمی دست گذاشته یعنی نمیگوید اموالتان را مرسانید به حاکمان تا از اموال شما بخورند؛ بلکه میگوید رشوه ندهید تا با هم بخشی از اموال مردم را نخورید! جل الخالق!!

به ناحق

یعنی نه بر طبق موازین قانون و شرع بلکه همراه با گناه و دور زدن محملهای قانونی و شرعی که امروزه با عنوان رانت و رانت خواری از آن یاد میشود.

به نظرمیرسد این آیه هم یکی از آیات بسیار عجیب و دقیق قرآن باشد. در بسیاری از آیات قرآن دقت و ایجاز در اوج است ولی در هر آیه به گونه ای است و تنها کسانی که دقیق هستند و در آیات الهی اندیشه میکنند از پس فهم آنها برمیآیند.

پس همه چیز در قرآن یافت میشود حتا واژگانی به ظاهر مدرن همچون: آزادی- دموکراسی و رانتخواری... آری در قرآنی که برای همه عصرها و نسلها آمده همه پیشبینیها نیز در آن صورت گرفته؛ تا همه بهانه ها در روز بازپسین از دست حاکمان و صاحبان مناصب و پستها گرفته شود و نتواند بگویند ما آگاهی نداشتیم.

22/2/93 - احمد شماع زاده