نام کتاب حضرت ابراهیم چیست؟

نام کتاب حضرت ابراهیم چیست؟

احمد شمّاع زاده

چند سالی است که به بسیاری از چیزهایی که از کودکی به ما آموخته اند شک می‌کنم. این شک موجب رسیدن به حقایقی می‌شود که هم برای آگاهی خودم مفید و سودبخش بوده است، و هم برای آگاهی دیگران.

یکی از این‌گونه مباحث ترجمه صابئون یا صابئین به ستاره پرستان در قرآنی بود که در نوجوانی خریدم، از 1355 درباره این قوم تحقیق کردم که در نهایت با نوشتن مقاله‌ای زیر همین عنوان این قوم و دین آن‌ها را به درستی به همگان معرفی کردم.

دومین شک در مورد وجود 124000 پیامبر بود که با نوشتن مقاله‌ای زیر عنوان آیا 124000 پیامبر داشته‌ایم، موضوع را حل کردم.

اکنون نوبت به نام کتاب حضرت ابراهیم رسیده است که از نوجوانی یاد گرفته بودیم که کتاب حضرت ابراهیم صحف نام دارد؛ ولی من که سوره اعلی را معمولاً در نماز صبح می‌خوانم، متوجّه شده‌ام که قرآن می‌گوید صحف ابراهیم و موسی؛ یعنی کتاب‌های ابراهیم و موسی و ربطی به نام کتاب حضرت ابراهیم پیدا نمی‌کند؛ زیرا صحف جمع صحیفه به معنای کتاب است.

پرسش این است: پس چرا این عنوان را به کتاب آن حضرت داده‌اند؟

پاسخ کوتاه به این پرسش این است: بیدقتی و یا بیسوادی!

با گشتی که در نت زدم متوجه شدم حوزویان ما که مبالغ هنگفتی هزینه‌ آن‌ها می شود، به مانند بسیاری از نکته‌های دینی و مذهبی، زحمت حل این مشکل را هم نکشیده، و این آموخته ما از کودکی را نیز به حال خود واگذار کرده‌اند؛ که نمونه‌ای از آن را در زیر می‌بینید:

کلید واژه اصلی:

کتاب حضرت ابراهیم , نبوت , کتاب ابراهیم ( ع )

کلید واژه فرعی :

صحف ابراهیم

سؤال:

کتاب حضرت ابراهیم چیست؟

پاسخ تفصیلی:

در قرآن (سوره اعلی) نام کتاب حضرت ابراهیم «صحف» یاد شده است .

صاحب محتوی:

موسسه آموزشی پژوهشی مذاهب اسلامی

و این در حالی است که در سوره اعلی (و نیز سوره نجم) نام هیچ کتابی برده نشده، بلکه اول نام ابراهیم آمده و بعد نام موسی؛ و در سوره نجم اول نام موسی آمده و بعد نام ابراهیم:

انّ هذا لفی الصّحف الاولی صحف ابراهیم و موسی (دو آیه آخر سوره اعلی)

ترجمه: همانا این موضوع در کتاب‌های پیشن آمده است. کتاب‌های ابراهیم و موسی.

ام لم ینبّأ بما فی صحف موسی و ابراهیم الّذی وفّی (نجم: 36 و 37)

ترجمه: آیا هرگز آگاه نشدید به آنچه که در کتاب‌های موسی و ابراهیم آمده؛ همو که (به عهد و پیمان خود با خداوند) بسیار وفادار ماند؟

یعنی خداوند هیچ‌گاه نامی از کتاب حضرت ابراهیم نبرده است؛ و تنها یاداورمان شده است که حضرت ابراهیم نیز کتاب داشته است.

***

ضمن خواندن برخی نوشته‌ها در این جست‌و‌جو، متوجّه شدم برخی اشخاص درباره کتاب حضرت ابراهیم اظهارنظر کرده‌اند که به صورت الواح بوده است.

در این زمینه باید گفت هیچ کتاب آسمانی مانند قرآن نازل نشده است. یعنی تنها قرآن بوده است که به صورت وحی تدریجی، ولی مستقیم بر قلب محمد (ص) نازل شده، و کاتبان وحی آیات الهی را که بر زبان وی جاری می‌شده، مکتوب کرده اند.

در قرآن آیاتی وجود دارد که مؤید این است که تورات (عهد عتیق) به صورت الواح نازل، و به حضرت موسی داده شده؛ و کتاب صابئین به صورت الواح به پیامبرشان حضرت یحیی داده شده است. کتاب‌های دیگر پیامبران نیز یا به صورت الواح بوده، و یا نقل سخنان و اعمال پیامبر آن قوم توسط همنشینان (صحابه، حواریون) وی بوده است؛ همچون انجیل (عهد جدید).

تیر 1402

احمد شمّاع زاده