سروده های دلنشین- 3

وصف عشق در شعر مولانا

ای که می‌پرسی نشان عشق چیست

عشق، چیزی جز ظهور مهر نیست

عشق، یعنی مشکلی آسان کنی

دردی از درمانده‌ای درمان کنی

در میان این همه غوغا و شرّ،

عشق، یعنی کاهش رنج بشر

عشق، یعنی گل به جای خار باش!

پل به جای اینهمه دیوار باش!

عشق، یعنی تشنه‌ای خود نیز اگر،

واگذاری آب را بر تشنه تر

عشق، یعنی دشت گلکاری شده

در کویری چشمه‌ای جاری شده

عشق، یعنی ترش را شیرین کنی

عشق، یعنی نیش را نوشین کنی

هر کجا عشق آید و ساکن شود

هرچه ناممکن بود، ممکن شود

غزلی از سعدی

گویند رفیقانم، در عشق چه سر داری؟

هر کس به تماشایی، رفتند به صحرایی

ما را که تو منظوری، خاطر نرود جایی

یا چشم نمی‌بیند، یا راه نمی‌داند

هر کو به وجود تو، دارد ز تو پروایی

دیوانۀ عشقت را، جایی نظر افتاده است

کانجا نتواند رفت، اندیشۀ دانایی

امّید تو بیرون برد، از دل همه امّیدی

سودای تو خالی کرد، از سر، همه سودایی

زیبا ننماید سرو، اندر نظر عقلش

آنکس نظری باشد، با قامت زیبایی

گویند رفیقانم، در عشق چه سر داری؟

گویم که سری دارم، خودباخته در پایی

در پارس که تا بودست، از ولوله آسودست

بیم است که برخیزد، از حسن تو غوغایی

گویند تمنّایی، از دوست بکن سعدی!

گویم که نخواهم کرد، جز دوست تمنّایی

***

روزی گذشت پادشهی از گذرگهی

فریاد شوق بر سر هر کوه و بام خاست

پرسید زان میانه یکی کودک یتیم

کاین تابناک چیست که بر تاج پادشاست

آن یک جواب داد چه دانیم که چیست آن

پیداست که متاعی بس گرانبهاست

نزدیک شد پیرزنی کوژپشت و گفت

این اشک دیده من و خون دل شماست

ما را به رخت و چوب شبانی فریفته است

این گرگ سالهاست که با گله آشناست

آن پارسا که ده خرد و ملک رهزن است

آن پادشاه که مال رعیت خورد گداست

بر قطره سرشک یتیمان نطاره کن

تا بنگری که روشنی گوهر از کجاست

"پروین" به کجروان سخن از راستی مگوی

کو آنچنان کسی که نرنجد ز حرف راست؟!!

پروین اعتصامی

***

جاده پرافت و خیز، توسن رهوار نیست

از چه چنین هروله؟ راه که هموار نیست!

نقشه چه پُر پیچ و خم، مقصد ما ناکجا

قافله گم گشته و قافله سالار نیست

وزن و هجا رفته از، خون رگ ِ چامه ها

قافیه سنجی کجا؟ شاعر هشیار نیست

کِشتۀ آدم به بَر، بیهُده و بی ثمر

این همه حاشا چرا؟ نوبت انکار نیست

حاشیه شد متن دین، مسخ شده صورتش

شرع به خوابی گران، شارع بیدار نیست

حبل خدا پاره شد، تفرقه جایش گرفت

آن رَسَن اینک بجز، چنبره ی مار نیست

طالع انسان اگر، دست خودش داده اند

از چه بجز دست جبر، حاکم و مختار نیست؟

عمر فنا گشته و فرصت شکوایه نیست

گوش فلک بر کسی، هیچ بدهکار نیست

انس کجا رفته از، پیکر انسانیت؟

عشق کجا پرزده؟ صحبت ایثار نیست

این همه خود کرده را، چاره و تدبیر کو؟

زانچه بشر میکند، حادثه در کار نیست

علم معیشت کنون، در کَنَف اغنیا

آنچه هویدا بُوَد، حاجت گفتار نیست

این چه سؤالی خطاست: لطف خدا سهم کیست؟

دست ز ما بهتران، مسأله دشوار نیست!

شروین پاداش پور- 1389

***

پشه ای در استکان آمد فرود

تا بنوشد آنچه واپس مانده بود

کودکی از شیطنت بازی کنان

بست با دستش دهان استکان

پشّه دیگر طعمه اش را لب نزد

جست تا از دام کودک وارهد

خشک لب می گشت، حیران، راه جو

زیر و بالا، بسته هرسو، راه او

روزنی می جست در دیوار و در

تا به آزادی رسد بار دگر

هرچه بر جهد و تکاپو می فزود

راه بیرون رفتن از چاهش نبود

آنقدر کوبید بر دیوار سر

تا فروافتاد خونین بال و پر

جان گرامی بود و آن نعمت لذیذ

لیک آزادی گرامی تر، عزیز

فریدون مشیری

خواستم در نطفه خاموشت کنم، اما نشد

کاشکی می‌شد فراموشت کنم، اما نشد

شمع بزم دیگران بودی و من پروانه‌وار

سوختم تا بلکه خاموشت کنم، اما نشد

خواستم با بوسه‌ای هنجارها را بشکنم

گُر بگیرم غرق آغوشت کنم، اما نشد

شاعران هی شعر گفتند و تو خواندی وای من!

خواستم تا پنبه در گوشت کنم، اما نشد

خواستم شعری بخوانم از زبان شاملو

شاعرانه مست و مدهوشت کنم، اما نشد

سال‌ها آبستن دردم نمی‌زایم چرا؟

کاشکی می‌شد فراموشت کنم، اما نشد..!

اسماعیل ساسانی

***

راز خود هرگز مگو با یار خود

یار را یاری بود از یار یار اندیشه کن

***