چرا الله اکبر؟

چرا الله اکبر؟

(خداوند بزرگترین است!)

احمد شمّاع زاده

اشاره:

امروز در نماز صبح، نظرم به مفهوم عبارت الله اکبر جلب شد. پس از نماز، نوشتن این مقاله در ذهنم شکل گرفت؛ زیرا به نظرم رسید که بسیاری از مسلمانان به مفهوم این عبارت آگاهی لازم را ندارند؛ چه مسلمانانی که در درگیریهای داخلی کشورشان با جاری کردن این عبارت بر زبان خود یکدیگر را میکشند!! چه آنانکه اذان و اقامه میگویند و نماز میخوانند و چه… و چه… 98/6/27

***

برای درک مفهوم الله اکبر از نظر مادّی، در آغاز باید معنای حقیقی آن را بدانیم و از آنچه که در ذهن خود داریم بپرهیزم.

معنی: از نظر زبان عربی، وقتی میگوییم الله اکبر دنباله آن چنین استرکه بر زبان نمیآید: من کل شیء. پس معنای الله اکبر من کل شیء میشود: خداوند بزرگتر است از آنچه که تصور شود!

پس از این مرحله باید از بزرگی کیهان و چگونگی ایجاد آن در ذهن خود، تصوری هرچند ناقص را به تصویر بکشیم؛ زیرا بی آن، کسی نمیتواند به مفهوم واژه اکبر (بزرگترین!) پی ببرد!

ما میدانیم و ثابت شده است که:

یک- کیهان در حدود دویست میلیارد کهکشان دارد؛ و هر کهکشان به فراخور بزرگی و کوچکی اش، میلیادها خورشید هم اندازه، بزرگ‌تر یا کوچکتر از خورشید ما دارد. پس به نظر همه کیهانشناسان کیهان بسیار بسیار بزرگ است و هر روزه هم در حال گسترش است! و خداوند به این بزرگی و گستردگی کیهان افتخار میکند که آیةالکرسی را نازل کرده است!

دو- دانشمندان در باره آفریننده آن مانند همه انسان‌ها به دو دسته تقسیم میشوند. خداباوران و خداناباوران.

خداباوران نیز مانند خداناباوران، پیرامون چگونگی ایجاد کیهان نظرهای متفاوتی دارند؛ ولی تفاوت اساسی میان این دو دسته این است که دسته دوم، دانسته و یا نادانسته به علت‌العلل که خود خداوند است نمیپردازند؛ بلکه علل دست دوم و بلکه دست سوم را جانشین خدا میکنند تا ادعای خود را برای برخی که به درستی نمیاندیشند، جابیندازند.

نکته‌هایی اساسی که باید مورد توجه واقع شوند:

- هیچ‌چیز به خودی خود ایجاد نمیشود،

- آفریده باید به آفریننده خود وابسته و پیوسته باشد،

- آفریده باید زیر نظر آفریننده مدیریت شود تا به انحراف کشیده نشود و اصالت خود را نگه دارد. خداوند در این زمینه میفرماید:

و ماقدروالله حق قدره والارض جمیعا قبضته یوم‌القیامه والسموات مطویات بیمینه سبحانه و تعالی عمایشرکون(زمر: 67)

ترجمه‌: ارزیابی نادرستی از خداوند دارند. آنگاه که رستاخیز شود، تمام جهان پیدا در مشت اوست و آسمانها به دستش پیچیده‌اند. پاک‌ومنزه‌است خداوند از آنچه ‌که شرک‌می‌ورزند.

با توجه به این پیشدانستنیها، پیرامون چگونگی آفرینش کیهان باید گفت:

خداوند بدیع، ذره بسیار ناچیزی از نور وجود خود را به ظهور رسانید و کیهان را ایجاد کرد.

در پرانتز: دقت کنید: به ظهور رسانید و نه اینکه کیهان را از چیز دیگری آفریده باشد؛ زیرا در ازل جز خود خداوند چیزی وجود نداشته و مایه اولیه کیهان خود خداوند بوده است.

ولی این ظهور به راحتی صورت نگرفت بلکه به گونه‌ای بود که کیهانشناسان آن را انفجار بزرگ نامیدند و قرآن از آن با عنوان انفطار یادکرده است؛ زیرا که انفجار با ویرانی همراه است و انفطار با آفرینندگی!

از سوی دیگر، میدانیم که هرچیزی یک اندازه‌ای دارد و یک وزنی. خداوند کریم اندازه کیهان را در آیةالکرسی بیان کرده (وسع کرسیّه السّموات والارض) و وزن آن را در آیه و هو رب العرش العظیم. شرح این دو، در نوشته‌های کیهانشناسی نگارنده آمده است ولی به گونه‌ای خلاصه باید گفت:

ـ بزرگی و گستردگی کیهان در کرسی، و سنگینی آن در عرش است، که متّصف به صفت عظیم (باعظمت!) است، نهفته است.

به عبارتی دیگر: عرش به آن اندازه سنگین است که ثقل هستی در نظر گرفته می‌شود و منبع تغذیه هفت لایه کیهان است؛ و کرسی تنها نماد گستردگی کیهان است.

ـ کرسی همان پوسته یا لاک حلزون کیهانی، و حدفاصل هستی و نیستی است.

ـ عرش بخشی از کرسی، یعنی هسته حلزون کیهانی است.

بر فرض محال، این مثال را در نظر آورید:

خداوندی که اقیانوسی از نور است، و ذره‌ای از نور وجودش هنگامی که به صورت مادّه دیدنی دراید، به بزرگی کیهان با آن گستردگی و سنگینی است که وصف آن گذشت!!، پس خود خداوند تا چه اندازه بزرگ است!!!!

بدین ترتیب عبارت الله اکبر یا خداوند بزرگترین است، معنای خود را بازمییابد.

ششم مهرماه نودوهشت- احمد شمّاع زاده